Hoe vaak lees je niet dat er weer een kind in de auto is vergeten? Soms net op tijd gered, maar vaak ook te laat met dodelijke gevolgen, want de temperatuur in een afgesloten auto loopt bij warm weer razendsnel op. Bij een kind loopt de lichaamstemperatuur sneller op dan bij een volwassene, dan sterft deze dus aan oververhitting. In Amerika schijnt het helemaal erg te zijn, daar sterft elke negen dagen een kind doordat deze in een warme auto is achtergelaten! Sinds kinderen op de achterbank worden vervoerd is dit aantal alleen maar toegenomen. Tot begin jaren 90 waren er ongeveer 11 gevallen per jaar, maar sinds de introductie van airbags worden kinderen op de achterbank vervoerd en gaat het om meer dan 40 gevallen per jaar. Opvallend detail: sinds 2003 is er geen enkel kind overleden door een airbag op de bijrijdersstoel, maar tussen 2011 en 2013 zijn 110 kinderen overleden door oververhitting, aldus onderzoekscijfers uit de Verenigde Staten. Aan de ene kant worden kinderen veiliger vervoerd, aan de andere kant lopen kinderen nu een ander gevaar.
Hoe kun je een kind in de auto vergeten?
Persoonlijk vind ik het moeilijk te begrijpen dat een ouder zijn baby in de auto vergeet. Ik kan er ook boos om worden. Hoe is dit mogelijk en wat zegt dit over jou als ouder? Maar na het zien van de documentaire ‘Death of a Child’ uitgezonden door de VPRO oordeel ik niet meer zo snel. Regisseuse Frida Barkfors liet een aantal getroffen ouders hun persoonlijke verhaal vertellen. Ik zag een vader die zich na zijn vreselijke vergissing (op weg naar het werk zijn slapende kind in de auto vergeten) helemaal terugtrok en niet meer alleen met zijn andere kinderen durfde te zijn. Hoeveel hulp hij ook kreeg, het ging niet goed met de verwerking van zijn verdriet en het gezin is verhuisd. Een andere vader stopte zijn gevoelens na het ongeval weg en liep met zelfmoordplannen rond. Tijdens de bevalling van hun volgende kind brak hij, alle emoties kwamen eruit en de gynaecoloog moest op hem inpraten met de woorden: ’this child will live!’
Leven met feit dat je hebt gefaald
Na het overlijden van een kind aan oververhitting in de auto vindt altijd onderzoek plaats. Ouders komen daardoor soms in de gevangenis terecht, er was een vader die 20 jaar cel kreeg. Een andere, depressieve vader werd vrijgesproken, de rechter oordeelde: ‘Ouders maken de hele dag keuzes en brengen hun kinderen regelmatig in gevaar; ze lopen weg bij het bad om de telefoon op te nemen, laten hun kinderen even alleen buiten bij de weg en gaat meestal goed. Maar jij nam niet eens een beslissing en het ergste is gebeurd.’ Deze vader kreeg geen gevangenisstraf opgelegd maar een taakstraf: ‘Zodat je weer een reden hebt om je bed uit te komen ’s morgens’, oordeelde de rechter.
Het achterlaten van een baby of peuter in een auto is trouwens niet iets wat alleen vaders overkomt, er kwam ook een moeder in beeld. Naast de rouwverwerking worstelen deze ouders met een enorm schuldgevoel. Zoals een vader aangaf: ‘je kind door een ongeluk verliezen is vreselijk, of het nu door verdrinking of een verkeersongeluk is, maar dit is anders. Anderen hebben gelijk een oordeel klaar, zo van: hoe heeft dit kunnen gebeuren, waar was je dan?’ Een andere ouder geeft aan: ‘je denkt dat het jou niet overkomt, maar het is ons overkomen, dat is vernietigend voor je verdere leven. Je moet leven met het feit dat je hebt gefaald.’
Automatische piloot geheugen
Hoe is het mogelijk dat ouders hun kind in de auto vergeten? Daar geeft een deskundige in de documentaire antwoord op. Hij legt uit hoe ons brein werkt. We hebben namelijk verschillende geheugens: een geheugen om plannen te maken en een geheugen waarmee je dingen op de automatische piloot doet zoals autorijden, de basale ganglia. En deze laatste domineert. Hij geeft een voorbeeld: stel je loopt met je armen vol en een beker koffie naar de auto maar kunt de sleutels niet pakken. Wat doe je dan? Dan zet je de beker koffie op dak, pakt de sleutels, opent de deur, gooit je spullen erin en rijdt weg, terwijl de beker koffie nog op je auto staat… Wie herkent dit niet? Als iemand zijn kind vergeet, dan staat bij deze ouder de automatische piloot ‘aan’. Als je kind dan lekker in zijn autostoeltje ligt te slapen en geen geluid maakt, kan je deze dus zomaar vergeten. Kortom, het kan dus iedereen overkomen. Een kop koffie is natuurlijk wat anders dan een kind vergeten, maar de basale ganglia die verantwoordelijk is voor routinematige handelingen onderdrukt alle andere herinneringen, zelfs dingen die voor ons enorm belangrijk zijn.
Oplossing voor voorkoming achterlaten baby in auto
Als ik dit schrijf besef ik meer en meer hoe nodig het is dat de industrie gaat nadenken over het voorkomen van dit soort ongelukken. Wat is de oplossing? Een Teddybeer op de bijrijdersstoel zetten die je helpt herinneren dat er nog een baby op de achterbank ligt te slapen? BlueBeep zet met de Car Seat Guardian een eerste stap. Dit is een strip met sensor voor onder de autogordels die via smartphone alarm slaat als je als ouder te ver van de auto bent verwijderd. Maar misschien is dit meer een taak voor de auto industrie. Ik denk aan warmte sensoren in de auto die aangeven dat er nog iemand in de auto zit als je deze op slot doet.
Tips om te voorkomen dat je je kind in de auto vergeet
Ook als de zon niet fel schijnt en bij bewolking kan je kind oververhit raken in de auto. Daarom hierbij wat tips die kunnen helpen voorkomen dat je je kind in de auto vergeet:
- Kijk steeds in de auto voordat je afsluit. Check of alle gezinsleden uit de auto zijn, zelfs als je alleen rijdt.
- Leg iets op de achterbank dat je die dag nodig hebt, zoals je smartphone, handtas, een schoen of je lunchbox.
- Leg een knuffel in de babyautostoel, en leg deze als herinnering op de bijrijdersstoel als je baby in het autostoeltje zit.
- Regel met de (kinder)opvang dat ze je een seintje geven als je kind niet op komt dagen.
Foto: Anna Kraynova, 123rf stock
