In de Kraamzorg zijn nieuwe richtlijnen vastgesteld voor het geven van borstvoeding én flesvoeding. Wat betekent dit in de praktijk als je lekker in je kraambedje ligt en de kraamzorg gaat je helpen? Ik sprak daarover met een lid van de protocollencommisse van het Kenniscentrum Kraamzorg, Barbara van Splunter-de Ruiter. Ze is tevens verbonden als zorgcoördinator bij Kraamzorg Midden Nederland.
Eén landelijk protocol: dat biedt veel voordelen voor iedereen, want nu worden overal in Nederland dezelfde richtlijnen gehanteerd als je je baby in de kraamtijd gaat voeden. Daarvoor hadden alle kraamzorgorganisaties hun eigen protocol. Dat is natuurlijk best vreemd, maar dat kwam omdat alle organisaties (en dat zijn er een boel in Nederland!) eigenlijk ook concurrenten van elkaar zijn met hun eigen klantenkring en verdienmodel. Het heeft dan ook jaren geduurd voordat dit uniforme, landelijke protocol werd vastgesteld. Als uitgangspunt nam de commissie het verloskundigen protocol en vertaalde deze naar de werkwijze van de Kraamzorg. Hieronder zet ik de belangrijkste richtlijnen van het landelijke kraamprotocol voor je uiteen:
1. Flesvoeding wordt: kunstvoeding
Eén van de belangrijkste veranderingen is dat er niet meer gesproken wordt over flesvoeding, maar over kunstvoeding. Dat heeft een negatieve klank maar dat moeten we volgens Barbara niet zo opvatten. Waar het om gaat is dat onder de noemer ‘flesvoeding’ veel meer valt: er kan namelijk ook appelsap of chocolademelk in de fles zitten. In het Engels hebben ze er, vind ik, een mooier woord voor: formula, dat wijst op de melkpoeder die als basis dient om babyvoeding te maken, in het Nederlands zou het dan kunnen heten: poedervoeding, maar we moeten het met de term kunstvoeding gaan doen.
2. Meer huid op huid contact
Lig je in je kraambed en ga je starten met het geven van kunstvoeding dan zal de Kraamzorg je aanmoedigen om je baby op je blote huid te leggen. Dit ‘huid-op-huid-contact’ is ook nog eens heel goed voor de hechting.
3. Voeden op vraag
In plaats van: de baby vastpakken, de speen in de mond duwen en voeden maar, is het de bedoeling om de baby zelf te laten aanzuigen. Bij nader inzien is het ook eigenlijk wel vreemd: een speen naar binnen te duwen, en met zo’n groot ding in de mond kan een baby ook niets anders dan gaan zuigen. Daarbij zal er ook beter gelet worden op hoe de baby dit ervaart.
4. Weg met de pink
Ken je het verschijnsel om de baby een pink aan te bieden om op te sabbelen? Niet meer doen! Er zitten ontzettend veel bacteriën aan onze handen en die komen zo allemaal heel gemakkelijk in het zuivere babymondje terecht. Laat staan als het de pink of vinger van een vreemde is!
5. Uitkoken hoeft niet meer
Flessen en spenen hoeven niet meer te worden uitgekookt of te worden gesteriliseerd, een sopje of de vaatwasser en naspoelen volstaat. Dit komt omdat er bij uitkoken haarscheurtjes in de plastic flessen komen waarin bacteriën zich kunnen nestelen. Zelfs bij prematuren is uitkoken niet meer nodig! Alleen als er sprake is van een schimmelinfectie wordt uitkoken of steriliseren aangeraden. Zie je in sommige gebruiksaanwijzingen nog staan dat uitkoken wel moet? Dat komt dan omdat fabrikanten de gebruiksaanwijzing voor de hele wereld moeten opstellen; in andere landen kunnen de richtlijnen anders liggen.
6. Sneller starten met kolven
Als de baby tussen de 12 en 24 uur oud is en het loopt niet zo lekker met de borstvoeding, dan kun je al het advies krijgen om een begin te maken met kolven.
7. Leren handkolven
Een oude techniek maar werkt nog steeds: met de hand leren kolven. Volgens Barbara heel belangrijk want als je kunt handkolven dan kun je als moeder veel langer, altijd en overal, borstvoeding geven. Er schijnen moeders te zijn die het eng vinden om hun eigen borst vast te houden, daar moet dus snel verandering in gaan komen!
Borstvoeding versus kunstvoeding
In de jaren 90 werd er op een nogal agressieve manier borstvoeding gepromoot, zo erg dat er zelfs over de borstvoedingsmaffia werd gesproken. Tegenwoordig gaat het gelukkig heel anders, legt Barbara ons uit. Borstvoeding blijft de allerbeste keuze, maar er wordt nu meer uitleg aan moeders gegeven waarom dat zo is. Deze vorm van voorlichting geven werpt zijn vruchten af. Ook kun je als moeder veel gemakkelijker een beroep doen op mensen die je kunnen helpen, kijk maar naar de grote groep lactatiekundigen die je met raad en daad terzijde staat!
Ook wordt er tegenwoordig minder spastisch gedaan over de houding waarin je borstvoeding kunt geven, nu is het meer: gewoon lekker achterover zitten, de baby aanleggen en klaar. Dit heet ook wel BN of biological nurturing. Daarbij zit je als moeder half zittend en leg je de baby met de voetjes naar beneden op de buik, waarbij deze de borst zelf kan aanhappen.
Borstvoeding geven is prachtig, maar er zullen altijd situaties zijn dat vrouwen het niet willen, of kunnen of vanwege medicijngebruik niet mogen. Barbara zegt hierover: ‘je moet je als moeder prettig voelen, welke keuze je ook maakt. Als je duidelijke redenen hebt om voor kunstvoeding te kiezen, dan is dat jouw vrije keuze, dan zullen we je daarbij graag meer informatie over geven.’
In een volgende blog meer over de laatste nieuwtjes op het gebied van flesvoeding!
foto: Pixababy en iStock
